تحریر در آواز ایرانی

تحریر در آواز ایرانی؛ علی کاظمی

آواز، هم به لحاظ جایگاه در اجرای موسیقی دستگاهی و هم به لحاظ توانایی ذاتی در بیان حالت این نوع موسیقی، یکی از مهم‌ترین تجلی‌گاه‌ها در دستگاه‌های موسیقی ایران می‌باشد. تحریر نیز، یکی از اجزاء تزئینی موسیقی دستگاهی به حساب می‌آید. کتاب تحریر در آواز ایرانی، به کوشش علی کاظمی، برای بیان ارتباط بین تحریر و آواز گردآمده است.

در این کتاب، درمی‌یابیم که آرایه‌ها عناصر ظریفی هستند که به آواز ایرانی شخصیت می‌بخشند. پس برای تحریر در آواز ایرانی، لازم است از آرایه‌ها استفاده کنیم. همچنین، برای تجزیه و تحلیل تحریرها، باید به آرایه‌ها توجه کنیم. پر واضح است که آرایه‌های موجود در سبک آوازخوانی هر قومی، تاثیر گرفته از زبان آن قوم است. اصلی‌ترین عامل ایجاد تفاوت در طعم و رنگ موسیقی، همین آرایه‌ها هستند که در آهنگ‌سازی نوازندگی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. تحریر نیز، نقش مهمی در ساخت گوشه‌های موسیقی دستگاهی ایفا می‌کند.

در کتاب تحریر در آواز ایرانی، چه می‌خوانیم؟

این کتاب در 5 فصل، گردآوری شده است. فصل اول به توضیحاتی درمورد مفاهیم مرتبط با آرایه‌ها و تزئینات آن؛ که جزء جدا نشدنی اجراهای موسیقی دستگاهی هستند، پرداخته شده است. همچنین، در این فصل تحقیق‌ها و بررسی‌هایی مربوط به دورۀ قاجار که دربارۀ آرایه و تحریر صورت گرفته را مورد مطالعه قرار می‌دهیم. در واقع، این فصل با بررسی 35 نمونه تحریر در ردیف‌ها به پایان می‌رسد.

در فصل دوم، مهم‌ترین ابزار اجرای تحریرها در آواز ایرانی و قاعده‌بندی‌های حاکم بر ترنم‌های آوایی، مورد بررسی قرار می‌گیرند.

در فصل سوم، با استفاده از مفاهیم شنکر در آنالیز موسیقی، کوشیده می‌شود 5 آوانگاری از اجرای استاید آواز ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. مهم‌ترین هدف این فصل، نمایش نقش آرایه‌ها و تحریر در شکل‌گیری گوشه‌ها و دستگاه‌های موسیقی ایرانی است.

فصل چهارم، راهی برای تحلیل ساختار تحریرها و آماده کردن تحریرهای جدید پیشنهاد می‌کند. در واقع، تحلیل‌های جفتی، به عنوان مبنا قرار می‌گیرند و با استفاده از دیاگرام گسترشی، قاعده‌ای برای شیوۀ شکل‌گیری الگوهای تحریری ارائه می‌دهد. هدف این فصل، ایجاد تصویری دقیق از چگونگی شکل گرفتن زنجیرۀ تحریری و روش‌هایی برای خلق الگوهای تحریری است.

فصل پنجم این کتاب، دربرگیرندۀ موارد پژوهشی اولیه در مورد تحریر و موضوع‌های مرتبط با آن است. این بخش شامل 260 نمونه تحریر از اساتید آواز ایرانی می‌باشد که همگی منابعی قوی برای درک بهتر آموزش و تطبیق روی مایه‌های ایرانی است.

چکیده‌ای از فهرست کتاب تحریر در آواز ایرانی:

• آرایه و تحریر در موسیقی دستگاهی ایران
• ترنم‌های آوایی در آواز ایرانی: جستاری در شیوۀ آواگذاری تحریرها
• نقش تحریرها در صورت‌بندی گوشه‌های موسیقی دستگاهی ایران
• نمودارهای گسترشی واحدها و الگوهای بالقوۀ تحریری
• مایه‌های ایرانی به روایت تحریر (آوانگاری 260 تحریر از 25 استاد آواز ایرانی)

کتاب تحریر در آواز ایرانی، به بررسی نقش تحریر در موسیقی دستگاهی می‌پردازد و اهمیت و اهداف تحریر را در این نوع موسیقی مشخص می‌کند.

می توانید بخشی از  کتاب تحریر در آواز ایرانی را در قالب PDF دانلود کنید و یا از سایت مرکز موسیقی بتهوون به صورت اینترنتی اقدام به خرید و از طریق پست دریافت کنید.